De digitale overheid: werkelijkheid of utopie?
De digitale overheid: werkelijkheid of utopie?
Dit artikel verscheen ook op www.marketingfacts.nl.
Een zich terugtrekkende, kleiner wordende overheid die taken met partners wil oppakken, krijgt meer en meer te maken met externe partijen en netwerken. Het is daarom noodzaak dat de overheid online evolueert; van een zendersplatform naar een digitale overheid met een goed samenwerkingsplatform.
Onze terugtrekkende overheid moet keuzes maken in welke taken zij zelf blijft uitvoeren en handhaven en welke zij in samenwerking met partners wil oppakken. Net zo belangrijk is het om keuzes te maken in de taken die zij niet meer wil oppakken, zonder de maatschappij en partners (veelal bedrijven) op te zadelen met een oerwoud van regels.
Als de overheid zaken gaat afstoten, dan hoeft dat dus niet te betekenen dat de burger voor al die subtaken naar verschillende partijen moet. Juist niet. Al die zaken kunnen ook afgestoten worden en onder de paraplu van de overheid naar buiten gebracht worden.
In de komende jaren lijken overheden grote taken samen met partners te willen oppakken. Zorg, Energie en Leefbaarheid in wijken zijn daar pakkende voorbeelden van. Een uitdaging daarbij is: hoe verkrijg je participatie van bedrijven en partners? Wat regel je wel en wat juist niet als overheid?
En ook de regionale en lokale overheden organiseren steeds vaker sessies met partners om beleid te schrijven en tot uitvoer te brengen. Helaas zien die partners zich vaak alsnog verrast dat ondanks hun ‘partnerinspanning’ er een openbare aanbesteding wordt georganiseerd en een derde er met de opdracht vandoor gaat. Hoe is dit vanuit de partnergedachte te verbeteren? Op het moment dat hier geen aangepast beleid op komt, zullen verschillende partners de overheid in de kou laten staan en gewoon de aanbesteding afwachten.
De oplossing? De overheid dient een gezicht te krijgen. Dat gaat veel verder dan de gezichten van gemeenteraadsleden, gedeputeerden en Tweede Kamerleden. Het zijn de ambtenaren die beleid voorbereiden en dus goed moeten weten wat er leeft en hoe daar op ingespeeld kan worden.
Natuurlijk klinkt een participatiemaatschappij fantastisch. Burgers participeren in het maken en uitvoeren van overheidsbeleid. Maar heeft inmiddels iemand zich afgevraagd in hoeverre wij met ons allen hiervoor in de rij staan? Met een steeds lager wordende opkomst bij verkiezingen, een steeds verdere individualisering van onze maatschappij is de opgave en uitdaging vele malen groter dan velen zich beseffen.
En toch ligt de sleutel dichtbij de burgers, bij ons. Ik pleit voor één digitaal platform voor gemeenten en provincie. Lokaal en regionaal beleid kan op die wijze worden gemaakt met ambtenaren, bedrijven én inwoners. Veel beleid stopt niet bij een gemeentegrens. Ook aan de andere kant van de grens wordt de leefbaarheid van een dorp of stad bepaald.
Indien een platform als dit goed wordt gebruikt, betekent het dat we efficiëntie kunnen behalen in de electoraten van provincie en gemeente. Met de populatie van Facebook in Nederland, een mooie afspiegeling van de bevolking in onze maatschappij, lijkt een snel te creëren platform daarmee onder handbereik. Voorstellen vanuit bedrijven, burgers en ambtenaren worden omarmd met ‘likes’, er kan gereageerd worden met ‘comments’ en er worden inzichten opgedaan waar de overheid moet faciliteren. Faciliteren en voorwaarden scheppen zijn al jaren lang de termen die ondernemers de overheid toedichten als haar werkelijke taak. Wordt dit geluid gehoord in de komende jaren?
Een digitale overheid met en door de burgers en bedrijven. Technisch is dat al lang mogelijk. Wordt het werkelijkheid of blijft het een utopie?